مسئولیت عوامل مؤثر در ایجاد صدمات ناشی از جراحیهای رباتیک
مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی,
دوره 15 شماره 45 (1402),
29 August 2023,
صفحه 1-14
https://doi.org/10.22037/mfj.v15i45.42495
زمینه و هدف: از موفقیتهای اعجازانگیز بشری در علوم مهندسی پزشکی میتوان به فناوری هوش مصنوعی اشاره کرد. این فناوری نوین، بسیاری از امور درمانی و جراحیها را به صورت رباتیک در بدن بیمار با تهاجم کمتر و دقت لازم انجام میدهد. جراحهای رباتیک متصل به هوش مصنوعی در عین حال که منافع بیبدیلی را در جهان معاصر برای بشریت به ارمغان آورده است؛ اما در برخی موارد هم مرتکب اشتباهات راهبردی میشود و صدمات جدی به بدن بیمار وارد میکند؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی مسئولیت اسباب و عوامل دخیل در جراحیهای رباتیکی هوشمند به نقد و بررسی دیدگاه فقیهان در این زمینه میپردازد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر براساس روش توصیفی ـ تحلیلی و مراجعه به منابع کتابخانهای از طریق فیشبرداری سامان یافته است.
یافتهها: یافتههای تحقیق حکایت از آن دارد؛ که بهرهگیری از هوش مصنوعی با مقاصد درمانی در جراحیهای رباتیک در حال حاضر در عرف پزشکی تثبیت نشده است و هنوز مراحل ابتدایی خود را سپری میکند و خطرات آن نیز گاهی پنهان از چشم کارشناسان است و از آنجایی که عمل کردن به توصیههای هوش مصنوعی در این شرایط، قرار دادن بیمار در یک وضعیت پر مخاطره است؛ لذا از اسباب و عوامل مرتبط با ربات جراح هوشمند سلب مسئولیت نخواهد کرد. درنتیجه محققان، دیدگاههای انتساب مسئولیت به سبب مقدم و مؤخر و همچنین دیدگاه سبب اقوی و دیدگاه سبب متعارف را در این خصوص ناکارآمد تلقی نمودهاند و بر این عقیده تأکید میورزند که دیدگاه تساوی مسئولیت با لحاظ نظارت دقیق و وضع قوانین جدید و ملاکاتی چون تعیین میزان تأثیر اسباب در خسارات وارده به بیمار و همچنین طرح بیمه اجباری و صندوق جبران صدمات به همراه سازوکارهای هشدار لازم، بهعنوان دیدگاه راجح در جبران خسارتهای احتمالی ناشی از جراحیهای رباتیک، توجیهپذیر است.